การเข้าใจหรือเก่งเพียงเนื้อหาเพียงอย่างเดียวนั้นไม่เพียงพอต่อการสอนในชั้นเรียน ครูต้องมีทั้งความเก่ง ความเข้าใจ และรู้จักวิธีการสอนด้วย เพราะความรู้ความสามารถของลูกศิษย์นั้นสะท้อนตัวครูผู้สอน เพราะฉะนั้น หากครูเข้าใจแต่ใช้วิธีสอนที่ไม่เหมาะสมก็ทำให้นักเรียนไม่เข้าใจหรือไม่บรรลุจุดประสงค์ในการสอนคาบเรียนนั้น ๆ ได้มีนักการศึกษาหลายท่านให้ความหมายของวิธีสอนไว้ ดังนี้
ทิศนา แขมมณี (2555: 320) ได้อธิบายถึงความหมายของวิธีสอนว่า การตอบคำถามว่า “วิธีสอนคืออะไร” ก็หาคำตอบที่ชัดเจนได้ยาก หนังสือทางการศึกษาจำนวนมาก ล้วนไม่มีคำอธิบายกล่าวไว้อย่างชัดเจนว่าวิธีสอนคืออะไร วิธีสอนมีคุณสมบัติสำคัญ (critical attributes) อะไรบ้าง จึงจะถือได้ว่าเป็นวิธีสอน คำอธิบายในเรื่องนี้ไม่มีปรากฏ โดยทั่วๆไปการใช้ศัพท์คำว่า “วิธีสอน” เป็นการใช้กันในลักษณะที่ถือว่า “เป็นที่รู้ๆ กันว่าหมายความว่าอะไร” สภาวะเช่นนี้ ประกอบกับมีคำศัพท์อีกหลายคำที่ได้รับการนำมาใช้ในลักษณะเดียวกันนี้ เช่น รูปแบบการสอน เทคนิคการสอน ระบบการสอน ระเบียบวิธีสอน กลเม็ดการสอน กลยุทธ์การสอน ยุทธวิธีสอน ยุทธศาสตร์การสอน ฯลฯ เหล่านี้ก่อให้เกิดความสับสนในด้านความเข้าใจ และการนำไปใช้เป็นอย่างมาก แต่หากลองเปรียบเทียบกับสิ่งที่เป็นรูปธรรม เช่น “วิธีทำอาหาร” ถ้า “วิธีทำอาหาร” คือ ขั้นตอนในการทำอาหารให้สุกด้วยวิธีการต่าง ๆ ที่แตกต่างกันไปตามองค์ประกอบและขั้นตอนสำคัญอันเป็นลักษณะเด่นที่ขาดไม่ได้ของวิธีนั้น ๆ ด้วยอุปมาดังกล่าว จึงน่าจะอุปไมยได้ว่า “วิธีสอน” คือ ขั้นตอนที่ผู้สอนดำเนินการให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ตามวัตถุประสงค์ด้วยวิธีการต่าง ๆ ที่แตกต่างกันไปตามองค์ประกอบและขั้นตอนสำคัญอันเป็นลักษณะเฉพาะหรือลักษณะเด่นที่ขาดไม่ได้ของวิธีนั้น ๆ
ประกาศิต อานุภาพแสนยากร (2556: 543) อธิบายถึงความหมายของวิธีสอนว่า วิธีสอนเป็นกระบวนการหรือขั้นตอนในการดำเนินการสอน โดยผู้สอนควรศึกษาให้เข้าใจลักษณะเด่นหรือแก่นสำคัญของวิธีสอนแต่ละวิธี เพื่อช่วยให้สามารถใช้วิธีแต่ละวิธีได้อย่างเหมาะสมกับจุดมุ่งหมายของวิธีนั้น ๆ ซึ่งวิธีสอนมีให้เลือกอย่างหลากหลาย ครูผู้สอนจึงควรเลือกใช้ให้เหมาะสมกับบทเรียนและจุดมุ่งหมาย การใช้วิธีสอนหลากหลายวิธีนอกจากจะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการเรียนการสอนแล้ว ยังสามารถช่วยให้บทเรียนมีความน่าสนใจเพิ่มขึ้น และจูงใจผู้เรียนให้สนใจเรียนรู้เพิ่มขึ้นด้วย
Garcia M.B. (1989, 22) ได้กล่าวถึงความหมายของวิธีการสอนไว้ ดังนี้
1) วิธีการสอน คือ การจัดการ การเรียงลำดับ การจัดระบบ และการวางแผนเป็นอย่างดีตามจุดประสงค์การเรียนรู้
2) วิธีการสอน คือ การทำหน้าที่ที่ต้องคำนึงถึงธรรมชาติทางจิตวิทยาในการพิจารณาความสามารถ ความต้องการ และความสนใจของผู้เรียน
3) วิธีการสอน คือ การทำตามวัตถุประสงค์ในการสอน ซึ่งเป็นเครื่องมือที่สำคัญที่แสดงให้เห็นถึงศักยภาพและการมีทิศทางในการสอน
4) วิธีการสอน คือ สิ่งนำทางสู่ความสำเร็จในการสอนและผลการเรียนรู้ ซึ่งมันจะทำให้เราประหยัดเวลา และอาจจะประหยัดเงินของทั้งครูและนักเรียน
5) วิธีสอนจำ คือ ทิศทางและแนวทางของครูและนักเรียนในการเรียนการสอนและการทำกิจกรรมในชั้นเรียน
จากความหมายดังกล่าวข้างต้น สามารถสรุปความหมายของวิธีสอนได้คือ วิธีสอน หมายถึง ขั้นตอนการดำเนินการสอนที่จัดไว้อย่างเป็นระบบตามแผนที่วางไว้ มุ่งเน้นที่ผลการเรียนรู้ของผู้เรียนเป็นสำคัญ โดยมีวิธีการสอนที่หลากหลายรูปแบบ ทั้งนี้ครูผู้สอนต้องเลือกวิธีการสอนให้เหมาะสมกับตัวผู้สอนเองและนักเรียนเพื่อการสอนที่ดีและมีประสิทธิภาพ
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น