งานวิจัยเชิงสำรวจ

               สวัสดีค่ะนักศึกษาและผู้ที่สนใจ งานวิจัยเชิงสำรวจเป็นงานวิจัยประเภทหนึ่งที่ถือว่าเป็นงานวิจัยสำหรับผู้เริ่มต้นเรียนรู้และฝึกฝนในการทำวิจัย ซึ่งครูได้กำหนดให้นักศึกษาได้ทำงานวิจัยประเภทนี้ในรายวิชาเรียน ถือว่าเป็น Baby Research หรือวิจัยฉบับจิ๋ว ที่มีระเบียบวิธี ขั้นตอน ครบถ้วน เพียงแต่ความซับซ้อนและเวลาที่ใช้เก็บรวบรวมข้อมูลสามารถทำได้ในระยะหนึ่งภาคเรียน นักศึกษาลองศึกษาค้นคว้าข้อมูลที่ครูรวบรวมมาให้ประกอบกับเอกสารอื่นๆ ในห้องสมุดนะคะ แล้วเจอกันในชั้นเรียนค่ะ ^^

อ.น้ำ

วิธีการวิจัยเชิงสำรวจ

การวิจัยเชิงสำรวจเป็นวิธีวิจัยที่นิยมใช้มากในการวิจัยทางสังคมศาสตร์ เป็นการวิจัยที่ใช้

การศึกษาข้อเท็จจริงตามธรรมชาติ โดยไม่มีการใส่สิ่งทดลองเข้าไป (Treatment)ในการศึกษา และไม่มีการควบคุมปัจจัย (Manipulate)ที่เกี่ยวข้องใดๆ ข้อค้นพบที่ได้จึงมีความเที่ยงตรงและความน่าเชื่อน้อยกว่าการวิจัยเชิงทดลอง

แต่การวิจัยเชิงสำรวจก็มีความสำคัญในฐานะเป็นการวิจัยนำ กล่าวคือ นักวิจัยนิยมใช้การวิจัย

เชิงสำรวจเป็นการวิจัยนำเพื่อหาความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับสิ่งนั้นๆก่อนที่จะทำวิจัยเชิงสัมพันธ์หรือการวิจัยเชิงทดลองต่อไป

แบบแผนการการวิจัยเชิงสำรวจ

การวิจัยเชิงสำรวจเป็นแผนแบบแผนการวิจัยที่นักวิทยาศาสตร์ออกแบบมาใช้ในการวิจัย

ภาคสนาม เพื่อให้นักวิจัยสามารถศึกษาปัจจัยต่างๆที่เกี่ยวข้องกัน ทำให้นักวิจัยสามารถมองเห็นสภาพของตัวแปรต่างๆที่สนใจ การวิจัยเชิงสำรวจมีแบบการวิจัยและหลักการตั้งชื่อดังนี้

1.วัตถุประสงค์ของการวิจัยเชิงสำรวจ

การวิจัยเชิงสำรวจต้องการบรรยายลักษณะหรือสภาพของตัวแปรที่สนใจ โดยไม่สนใจ

ความสัมพันธ์ระหว่างตัวแปร เมื่อผู้วิจัยต้องการศึกษาตัวแปร X กับ Y หมายถึง ผู้วิจัยต้องการศึกษาลักษณะแบบแผนและชนิดประเภทของตัวแปร Y หรือต้องการจำแนกหรือจัดกลุ่มตัวแปร Y ด้วยลักษณะต่างๆ ของตัวแปร X แต่ไม่ได้ต้องการศึกษาความสัมพันธ์หรืออิทธิพลของตัวแปร X บนตัวแปร Y เหมือนเช่นในการวิจัยเชิงความสัมพันธ์หรือการวิจัยเชิงทดลองแต่อย่างใด

นักวิจัยเรียก X ว่าเป็นตัวแปรอิสระ (Free variable) และ Y เป็นตัวแปรเกณฑ์(Criterion variable) ตัวแปรนักวิจัยไม่สนใจความเชื่อมโยงของ X กับ Y ทั้งในแง่ของความสัมพันธ์หรืออิทธิพล แต่ใช้ตัวแปร X จำแนกตัวแปร Y เพื่อให้เข้าใจสภาพของตัวแปร Y ได้ชัดเจนมากขึ้น

ตัวอย่างในปรากฏการณ์ทางธรรมชาติ ถ้านักวิจัยสนใจศึกษาเรื่อง การมีส่วนร่วมทางการเมืองของประชาชน คือ นอกจากต้องการศึกษาว่าประชาชนมีส่วนร่วมทางการเมืองมากน้อยในระดับใดแล้วผู้วิจัยอาจสนใจจะศึกษาว่าประชาชนที่มีระดับการศึกษาต่างกันจะมีส่วนร่วมทางการเมืองแตกต่างกันหรือไม่ กรณีเช่นนี้ผู้วิจัยสนใจที่จะศึกษาระดับการมีส่วนร่วมทางการเมืองและจำแนกการมีส่วนร่วมทางการเมืองออกตามระดับการศึกษาก็ได้ โดยไม่สนใจว่า การมีส่วนร่วมทางการเมืองเกี่ยวข้องสัมพันธ์หรือมีอิทธิพลต่อระดับการศึกษาหรือไม่ หรือระดับการศึกษามีอิทธิพลต่อการมีส่วนร่วมทางการเมืองหรือไม่

2.หลักการตั้งชื่อการวิจัยเชิงสำรวจ

การวิจัยเชิงสำรวจมีวิธีตั้งชื่อได้หลายแบบ แต่โดยทั่วไปมักจะมีโครงสร้างการตั้งชื่อ ดังนี้

การศึกษา....(ตัวแปรเกณฑ์)...และ...(ตัวแปรอิสระ)…… .

หรือกรอบการเขียนชื่อเรื่องของการวิจัยเชิงสำรวจแบบที่สอง

การเปรียบเทียบ..(ตัวแปรเกณฑ์) ระหว่าง..(ค่าตัวแปรอิสระ)..

หรือรูปแบบอื่นในลักษณะที่ใกล้เคียงกัน

ตัวอย่างชื่อการวิจัยเชิงสำรวจ

1.การหาปริมาณและคุณค่าของโปรตีนในข้าวเจ้าและข้าวเหนียวพันธุ์ต่างๆ (นิตยา สุขาถวาย)

2.การวิเคราะห์ผลสัมฤทธิ์ทางเรียนวิชาเรขาคณิตวิเคราะห์เบื้องต้น(ประเวศ ก่อเกียรติ ศิริกุล)

3.การวิเคราะห์จุดคุ้มทุนของของการจัดการศึกษาระดับบัณฑิตศึกษา (ดวงเดือน เทศวานิช, 2538)

4.การเปรียบเทียบค่านิยมทางสังคมของนักศึกษาไทยพุทธและไทยมุสลิมในวิทยาลัยครู (สุรพล โพพิศ)

5.การเปรียบเทียบเจตคติต่อวิชาชีพครูและคุณลักษณะความเป็นครูของนักศึกษาก่อนและหลัง

การฝึกประสบการณ์วิชาชีพครู (ทัศนีย์ ศุภเมธี)

6.เปรียบเทียบปริมาณแคดเมียมในกุ้งแห้งที่ใส่สีและไม่ใส่สี (บุปผา แช่มประเสริฐ 2531)

7.ความหลากหลายของพืชสกุล Ficus ในหนองหาร จังหวัดสกลนคร(วิศัย พรหมเทพ และ

คณะ)

8.คุณลักษณะและทักษะของบุคลากรทางการศึกษาที่เอื้อต่อการปฏิรูปการศึกษา (สุวิมล ว่อง

วาณิช)

9.รูปแบบผู้นำและสภาวการณ์ในการทำงานที่ส่งเสริมขวัญและผลผลิตของกลุ่ม (โกศล มีคุณ)

10.นวนิยายที่เหมาะกับการใช้เป็นหนังสืออ่านประกอบการเรียนชั้นประถมศึกษา (จรี เปลี่ยนสมัย) (ล้วน สายยศและอังคณา สายยศ 2548)

พัฒนาการของการวิจัยเชิงสำรวจ

การวิจัยเชิงสำรวจพัฒนามาจากการสำรวจสำมะโนประชากรในสมัยโบราณ ในศตวรรษที่ 19

คาร์ลมาร์ก (Karl Marx) ได้พยายามสำรวจสภาพการถูกกดขี่แรงงานในเยอรมันในปี ค.ศ.1817 มาร์ค แอนโทนี จูเลียน เดอ ปารีส ( Marc Antoine Jullien de Paris) ได้สำรวจระบบการจัดการศึกษาในประเทศฝรั่งเศส ต่อมาในปี ค.ศ.1890 จี สแตนเลย์ (G.Stanley) ได้สำรวจลักษณะของเด็ก (Creswell 2002) ระหว่างสงครามโลกครั้งที่หนึ่งและครั้งที่สอง การวิจัยเชิงสำรวจได้รับการพัฒนาในเรื่องเทคนิคการสำรวจและการสุ่มตัวอย่าง และยังได้ริเริ่มทำการสำรวจความคิดเห็น การเสนอมาตรการวัดทัศนคติแบบใหม่ ในสมัยสงครามโลกครั้งที่สอง นักวิจัยได้นำวิจัยเชิงสำรวจไปใช้ในการสำรวจจริยธรรมของทหารการผลิตอาวุธและการโจมตี เริ่มให้มีการสำรวจประชามติเพื่อรับฟังความคิดเห็นของประชาชน

ลักษณะสำคัญและวัตถุประสงค์ของการวิจัยเชิงสำรวจ

การวิจัยเชิงสำรวจมีจุดมุ่งหมายเพื่อค้นหาความจริงเกี่ยวกับปัจจัยต่างๆเพื่อนำไปใช้อธิบาย

ความเป็นไปของปรากฏการณ์ต่างๆ (บุญธรรม กิจปรีดาบริสุทธิ์ 2550)

1.ลักษณะของการวิจัยเชิงสำรวจ

การวิจัยเชิงสำรวจ (ก) เป็นการวิจัยสภาพที่เป็นอยู่ตามธรรมชาติ ไม่มีการจัดกระทำหรือควบคุม ตัวแปร (ข) เป็นการศึกษาตัวแปรเพื่อพรรณนาสภาพของปรากฏการณ์นั้น ตัวแปรที่ศึกษาเป็นตัวแปรที่เกิดอยู่ก่อนแล้วตามธรรมชาติ ไม่สามารถจัดกระทำได้ เช่น เพศอายุ เชื้อชาติ ศาสนา ความคิด ความเชื่อ พฤติกรรมหรือตัวแปรโดยธรรมชาติแล้ว หรือจัดกระทำได้แต่ไม่นิยมจัดกระทำเพราะผิดจริยธรรมการวิจัย เช่น การแตกแยกของครอบครัว การให้เสพยาเสพติด การฆ่าตัวตายเป็นต้น และในการวิจัยอาจตั้งสมมุติฐานหรือไม่ก็ได้

2.วัตถุประสงค์ของการวิจัยเชิงสำรวจ

การวิจัยเชิงสำรวจมีวัตถุประสงค์จะแสวงหา (ก) ความรู้เกี่ยวกับสภาพปัจจุบันของ

ปรากฏการณ์ต่างๆ ที่นักวิจัยสนใจมาเพื่อรวบรวมข้อเท็จจริงหรือปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นในปัจจุบันอย่างละเอียด (ข) กำหนดสถานภาพที่ปรากฏในปัจจุบันเพื่อกำหนดเป็นมาตรฐานไว้สำหรับเปรียบเทียบกับสถานการณ์อื่น เพื่อประเมินสภาพการณ์โดยเทียบกับมาตรฐานที่มีอยู่ก่อนแล้ว และเพื่อเปรียบเทียบสถานการณ์ตามเงื่อนไขเพื่อจำแนกออกเป็นกลุ่ม ประเภท ชนิด ตัวอย่างเช่น นักวิจัยเชิงสำรวจรวบรวมข้อเท็จจริงและนำมาหาข้อสรุปทำให้มีความรู้ว่า น้ำแบ่งออกได้เป็น 3 สถานะ ระบอบการปกครองแบ่งออกเป็น 3 แบบ นักวิจัยยังรวบรวมข้อมูลต่อไปและตั้งเป็นมาตรฐานความรู้ขึ้นมาได้ ตัวอย่างเช่น นักวิจัยมีความรู้ว่า น้ำจะเปลี่ยนสถานภาพเป็นไอน้ำที่อุณหภูมิ 100 องศาเชลเซียส และจะเปลี่ยนสถานภาพเป็นน้ำแข็งที่อุณหภูมิ 0 องศาเชลเซียส นักวิจัยยังพบอีกว่า เมื่อเพิ่มความสูงขึ้นไปน้ำจะเดือนก่อนที่อุณหภูมิ 0 องศาเชลเซียส ในทำนองเดียวกันมนุษย์ใช้การวิจัยเชิงสำรวจเพื่อรวบรวมข้อเท็จจริงในปรากฏการณ์ต่างๆ จนสามารถเข้าใจธรรมชาติได้มากขึ้น

องค์ประกอบของการวิจัยเชิงสำรวจ

การวิจัยเชิงสำรวจมุ่งศึกษาถึงลักษณะของตัวแปรอันเป็นปัจจัยที่สำคัญในการทำเข้าใจเบื้องต้น

เกี่ยวกับปรากฏการณ์ การวิจัยเชิงสำรวจมีคุณลักษณะเฉพาะ (ปาริชาติ สถาปิตานนท์, 2547) ดังนี้

1.ประเด็นการวิจัย

การวิจัยเชิงสำรวจกำหนดประเด็นการวิจัยที่เกี่ยวข้องกับการบรรยายสภาพหรือคุณลักษณะ

ของตัวแปรที่สนใจ ตัวแปรที่สำรวจได้แก่ ทัศนะ มุมมอง ค่านิยม ทัศนคติ ความเชื่อ พฤติกรรมในเรื่องการเมืองการปกครอง เศรษฐกิจ สังคมและวัฒนธรรม การวิจัยเชิงสำรวจสนใจปัญหาที่เกิดขึ้นหรือมีอยู่ก่อน มิได้จัดการทดลองขึ้นมาใหม่ ตัวอย่างเช่น นักวิจัยสนใจจะศึกษาเรื่องการรับรู้ข่าวสารของประชาชนในชนบท โดยการสำรวจพฤติกรรมการรับรู้ข่าวสาร และผลการรับรู้ข่าวสาร เพื่อนำมาบรรยายว่า ประชาชนมีการรับรู้ข่าวสารในระดับมากปานกลางหรือน้อยเพียงใด และประชาชนมีพฤติกรรมการรับรู้ด้วยสื่อชนิดใด ความถี่เท่าไร รับรู้จากแหล่งใด เป็นต้น

2.ตัวแทน

การวิจัยเชิงสำรวจเก็บรวบรวมข้อมูลจากตัวแทน (Sample) และนำมาวิเคราะห์และอ้างอิงผล

ไปสู่ประชากร การสำรวจจะไม่นิยมใช้ประชากรทั้งหมดเพราะทำให้สิ้นเปลืองงบประมาณ เวลาและแรงงานจึงหันมาศึกษาจากกลุ่มตัวแทน (Sample)แทน ในการสรุปผลการวิจัยมีความน่าเชื่อถือ นักวิจัยต้องมีการเลือกกลุ่มตัวอย่างเพื่อให้เป็นตัวแทนที่ดีของประชากรและสามารถอ้างอิงผลไปอธิบายประชากรได้อย่างถูกต้อง การวิจัยเชิงสำรวจต้องใช้วิธีการสุ่มตัวอย่าง ตัวอย่างเช่น ผู้วิจัยต้องการทราบค่านิยมในการใช้สินค้าไทยของวัยรุ่นในปัจจุบัน โดยการทำแบบสอบถามไปวัดพฤติกรรมการเลือกซื้อสินค้าของวัยรุ่น นักวิจัยได้สุ่มกลุ่มตัวอย่างขึ้นมา จำนวน 377 คนเพื่อเก็บรวบรวมข้อมูลและสรุปผล ถ้าข้อมูลจากกลุ่ม ตัวอย่างเป็นเช่นใดก็จะสรุปผลนั้นไปสู่ประชากรทั้งหมด

3.การรายงานตนเอง

การวิจัยเชิงสำรวจใช้การเก็บรวบรวมรวบรวมข้อมูลจากกลุ่มตัวอย่างโดยการสอบถามหรือ

สัมภาษณ์ที่ผู้ตอบต้องรายงานสิ่งที่เป็นทัศนะ มุมมอง ค่านิยม ทัศนคติ ความเชื่อพฤติกรรมนั้นด้วยตัวของเขาเอง(Self-report) ผู้วิจัยเป็นเพียงผู้ประมวลผลและหาข้อสรุป ไม่ได้เป็นผู้ตีความหรือให้ความหมายแก่ข้อมูลเหล่านั้นแต่อย่างใด การวิจัยเชิงสำรวจกลุ่มตัวอย่างที่ขนาดค่อนข้างใหญ่ เพื่อให้การสรุปมีความน่าเชื่อถือและต้องใช้เครื่องมือวัดประเภทแบบสอบถามหรือแบบสำรวจซึ่งเป็นการให้กลุ่มตัวอย่างรายงานสภาพของตนเอง ตัวอย่างเช่น ผู้วิจัยต้องการศึกษาปัญหาทางการสอนของครู ผู้วิจัยสร้างแบบสอบถามขึ้นมาสอบถามความคิดเห็นจากตัวครูเองว่ามีปัญหาอะไรบ้าง เป็นการให้ครูรายงานปัญหาของตนเอง มิใช่ให้ผู้วิจัยลงไปสังเกตและตีความหมายว่าเป็นอย่างไร

4.ข้อสรุปทั่วไป

การวิจัยเชิงสำรวจศึกษาข้อมูลจากกลุ่มตัวอย่างและต้องการสร้างข้อสรุปให้กว้างขวางไปถึง

ประชากรทั้งหมด (Generaliability) การวิจัยเชิงสำรวจจึงต้องมีการประมาณการค่าของประชากรจากกลุ่มตัวอย่าง ข้อสรุปของประชากรจะเป็นความที่บรรยายได้กว้างขวางมากขึ้น การวิจัยเชิงสำรวจจึงต้องใช้สถิติในการอ้างผลไปสู่ประชากร ตัวอย่างเช่น ผู้วิจัยต้องการทราบความต้องการในการศึกษาต่อในสถาบันอุดมศึกษาของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาตอนปลายในจังหวัดชลบุรีจำนวน 5000 คน ในการวิจัยผู้วิจัยสุ่มนักเรียนมา 500 คน เพื่อเก็บข้อมูลและหาข้อสรุป พบว่านักเรียนมีความต้องการเรียนในมหาวิทยาลัยของรัฐมากที่สุด คณะที่ต้องการเข้าศึกษามากที่สุด ได้แก่ คณะ แพทยศาสตร์ ในการสรุปผล ผู้วิจัยต้องทดสอบทางสถิติเพื่อให้สามารถสรุปได้หรือไม่ประชากรนักเรียนทั้งหมดจำนวน 5000 คนมีความต้องการเป็นอย่างไร

รูปแบบของการวิจัยเชิงสำรวจ

การวิจัยเชิงสำรวจกำหนดรูปแบบการศึกษาลักษณะของตัวแปรตามรูปแบบ 3 ลักษณะคือ การบรรยายตัวแปรที่สนใจ การบรรยายสาเหตุของตัวแปรที่สนใจ และการบรรยายผลของตัวแปรที่สนใจ แต่ละลักษณะมีรายละเอียดการศึกษาดังนี้

1.การบรรยายตัวปรากฏการณ์

การบรรยายปรากฏการณ์เป็นการวิจัยเชิงสำรวจที่ต้องการบรรยายสภาพของตัวแปร Y ที่สนใจในลักษณะต่างๆ โดยไม่สนใจตัวแปรอื่นที่เกี่ยวข้องคือตัวแปรสาเหตุ X หรือตัวแปรผล Z

ตัวอย่างเช่น ในการวิจัยเรื่องสภาพการใช้ภาษาไทยของนักเรียนชั้นประถมปีที่ 4 ในเขต

กรุงเทพมหานครผู้วิจัยต้องการศึกษาว่า นักเรียนมีความสามารถทางการใช้ภาษาไทยในระดับใด เมื่อจำแนกตามทักษะฟังพูดอ่านเขียนทักษะ นักเรียนมีความสามารถในระดับใด เมื่อจำแนกตามสังกัดโรงเรียนนักเรียนมีความสามารถในระดับใด เมื่อจำแนกตามอาชีพผู้ปกครอง นักเรียนมีความสามารถในระดับใด เป็นต้น

ตัวอย่างงานวิจัยเชิงสำรวจประเภทนี้ ได้แก่ การศึกษาความต้องการในการเลือกอาชีพของ

นักเรียน ปัญหาการประกอบอาชีพของเกษตรกร รายได้ของกรรมกรรับจ้างในเขต กทม. เป็นต้น

2.การบรรยายสาเหตุของปรากฏการณ์

การบรรยายสาเหตุของปรากฏการณ์เป็นการวิจัยเชิงสำรวจที่ต้องการบรรยายสภาพของตัวแปร

สาเหตุ X ซึ่งเป็นสาเหตุของตัวแปรที่สนใจ Y

ตัวอย่างเช่น ในการวิจัยเรื่อง สาเหตุที่ทำให้เกิดการติดขัดของการจราจรในเขตกรุงเทพมหานคร ผู้วิจัยต้องการศึกษาว่า การจราจรติดขัดเกิดจากสาเหตุอะไรบ้าง โดยไม่สนใจว่า จราจรติดขัดแบบใด ที่ไหน อย่างไร ประเด็นที่สนใจในการวิจัยอาจเป็นเพราะปริมาณรถ การจัดเส้นทางเดินรถ สภาพที่ตั้งของที่พักอาศัย การเส้นทางบริการขนส่งมวลชน เป็นต้น

ตัวอย่างงานวิจัยเชิงสำรวจประเภทนี้ ได้แก่ สาเหตุที่ทำให้เยาวชนเสพยาเสพติด เหตุผลในการ เลือกโรงเรียนอนุบาลของผู้ปกครอง เป็นต้น

3.การบรรยายผลของปรากฏการณ์

การบรรยายผลของปรากฏการณ์เป็นการวิจัยเชิงสำรวจที่ต้องการบรรยายสภาพของตัวแปร Z

ซึ่งเป็นผลของตัวแปรที่สนใจ Y

ตัวอย่างเช่น ในการวิจัยเรื่อง ผลของการจัดเงินกู้เพื่อการศึกษา ผู้วิจัยต้องการศึกษาว่า การจัดเงินกู้เพื่อการศึกษาทำให้เกิดผลอะไรบ้าง โดยไม่สนใจวิธีการจัดเงินกู้หรือสาเหตุที่ต้องจัด ประเด็นที่สนใจในการวิจัยอาจเป็นประเด็นเกี่ยวกับการลดภาระผู้ปกครองมากน้อยเพียงใด การเปิดโอกาสในเด็กยากจนได้เข้าเรียนมากขึ้นเท่าไร การจัดการศึกษาทำได้ทั่วถึงมากขึ้นมากน้อยเท่าไร เป็นต้น

ตัวอย่างงานวิจัยเชิงสำรวจประเภทนี้ ได้แก่ ผลของการจัดโครงการอาหารกลางวัน ผลกระทบ

ของการคุมกำเนิดในประเทศไทย เป็นต้น

การสำรวจในการวิจัยเชิงสำรวจ

การวิจัยเชิงสำรวจเป็นการวิจัยศึกษาจากประชากรที่มีขนาดใหญ่ ในการสำรวจมีลักษณะเฉพาะ ดังนี้

1.ลักษณะของการสำรวจ

ในการวิจัยเชิงสำรวจ นักวิจัยสามารถออกแบบการสำรวจได้ 2 ลักษณะคือการสำรวจจาก

ประชากรและการสำรวจจากตัวอย่าง แต่ละลักษณะมีวิธีการและข้อดีข้อเสียแตกต่างกัน ดังนี้

1.1            การสำรวจจากประชากร

การสำรวจประชากรเป็นการสำรวจเกี่ยวกับคุณลักษณะจาก

สมาชิกทุกหน่วยของประชากร ไม่มีการสุ่มตัวอย่างและไม่ต้องมีการทดสอบและอ้างอิงผล ข้อดีคือให้

ผลสรุปที่ถูกต้อง แต่มีข้อเสียคือสิ้นเปลืองแรงงานและเสียค่าใช้จ่ายสูง เช่น การทำสำมะโนประชากร การทำสำมะโนการเกษตร เป็นต้น การสำรวจจากประชากรใช้ในการวิจัยที่ประชากรมีสมาชิกจำนวนไม่มากนักหรือการวิจัยที่ต้องการข้อสรุปที่มีความมั่นใจสูง ตัวอย่างเช่น ในการวิจัย ครูผู้สอนภาษาจีนต้องการสำรวจความต้องการของนักเรียนที่เลือกเรียนภาษาจีนเป็นวิชาเลือกซึ่งมีนักเรียนเลือกเรียนทั้งหมดเพียง 23 คน การวิจัยครั้งนี้สามารถศึกษาจากประชากรโดยตรงได้

1.2           การสำรวจจากตัวอย่าง

การสำรวจตัวอย่างเป็นการสำรวจเกี่ยวกับความรู้ ความคิดเห็น เจตคติ ความเชื่อ

ค่านิยมและแบบประพฤติปฏิบัติจากสมาชิกที่เป็นกลุ่มตัวอย่างซึ่งได้เลือกมาจากประชากร การสำรวจต้องมีการสุ่มตัวอย่าง ต้องมีการทดสอบและอ้างอิงผล ข้อดีคือไม่สิ้นเปลืองแรงงานและไม่ต้องเสียค่าใช้จ่ายสูง แต่มีข้อเสีย คือให้ผลสรุปที่ถูกต้องน้อยลง เช่น การสำรวจประชามติ การสำรวจ

ความนิยม เป็นต้น การสำรวจจากตัวอย่างใช้ในการวิจัยที่ประชากรมีสมาชิกจำนวนมากนักหรือการวิจัยที่ไม่ต้องการข้อสรุปที่ต้องการความมั่นใจสูง ตัวอย่างเช่น พรรคการเมืองต้องการทราบความนิยมของประชาชนที่มีต่อพรรคในปัจจุบัน จึงสุ่มประชากรมาสอบถาม 1300 คน และนำข้อสรุปนั้นมาใช้บอกความนิยมของประชาชนที่มีต่อพรรคการเมืองได้

2.วิธีการสำรวจในการวิจัย

ในการวิจัยเชิงสำรวจ ผู้วิจัยต้องใช้เครื่องมือไปเก็บรวบรวมข้อมูลจากกลุ่มตัวอย่างที่มีจำนวน

มาก ผู้วิจัยจึงจำเป็นต้องเลือกวิธีการส่งเครื่องมือออกไปเก็บข้อมูลอย่างเหมาะสม โดยทั่วไปแล้วนักวิจัยสามารถสำรวจได้หลายวิธี (บุญธรรม กิจปรีดาบริสุทธิ์. 2550) ดังนี้

2.1 การสำรวจด้วยแบบสอบถาม ทำได้โดยการนำแบบสอบถามไปเก็บรวบรวมข้อมูล

ด้วยตนเอง วิธีนี้เป็นวิธีการที่สิ้นเปลือง แต่ได้รับผลตอบกลับมาจำนวนมาก

2.2 การสำรวจทางไปรษณีย์ ทำได้โดยส่งแบบสอบถามไปและกลับทางไปรษณีย์ วิธีนี้

เป็นวิธีการที่ประหยัด แต่ได้รับผลตอบกลับมาจำนวนน้อย

2.3 การสำรวจด้วยการสัมภาษณ์ ทำได้โดยผู้วิจัยออกไปสัมภาษณ์ด้วยตนเองหรือจัด

นักวิจัยผู้ช่วยไปสัมภาษณ์ก็ได้ วิธีนี้เป็นวิธีการที่สิ้นเปลือง แต่ได้รับผลตอบกลับมาจำนวนมาก

2.4. การสำรวจทางโทรศัพท์ ทำได้โดยการสัมภาษณ์กลุ่มตัวอย่างทางโทรศัพท์ วิธีนี้เป็น

วิธีการที่สิ้นเปลือง แต่ได้รับผลตอบกลับมาจำนวนมาก

2.5.การสำรวจผ่านเครือข่าย ทำได้โดยส่งแบบสอบถามไปและกลับทางอินเตอร์เนต เป็น

วิธีการที่ประหยัด แต่ได้รับผลตอบกลับมาจำนวนน้อย

นักวิจัยต้องเลือกวิธีการสำรวจให้เหมาะสมกับทรัพยากรที่มีอยู่เช่นจำนวนแรงงาน จำนวน

งบประมาณและจำนวนเวลาที่ใช้ในการวิจัยแต่ละครั้ง

ขั้นตอนการวิจัยเชิงสำรวจ

การวิจัยเชิงสำรวจมีขั้นตอนการดำเนินการวิจัยตามระเบียบวิธีวิจัยทางวิทยาศาสตร์และ

ขั้นตอนที่สำคัญของการวิจัยเชิงสำรวจ คือ การเลือกแบบแผนการสำรวจ ขั้นตอนการดำเนินการวิจัยมี 8 ขั้นตอนเหมือนการวิจัยเชิงทดลอง คือประกอบด้วยการกำหนดประเด็นการวิจัย การสำรวจเอกสารและรายงานการวิจัยที่เกี่ยวข้อง การกำหนดประเด็นปัญหาการวิจัยให้ชัดเจน การตั้งสมมุติฐานการวิจัย การเลือกแบบแผนการสำรวจ การเก็บรวบรวมข้อมูล การวิเคราะห์ข้อมูลและทดสอบสมมุติฐานและการเสนอผลการวิจัย แต่ละขั้นตอนมีรายละเอียด (บุญธรรม กิจปรีดาบริสุทธิ์, 2550) ดังนี้

1.กำหนดประเด็นการวิจัย

กำหนดขอบข่ายและเนื้อหาเรื่องที่จะวิจัย ระบุปัญหาการวิจัยในเชิงความสัมพันธ์เชิงเหตุผล

และทำความเข้าใจกับประเด็นปัญหาและคำศัพท์ที่เกี่ยวข้อง ระบุความหมาย โครงสร้างและขอบเขตของสิ่งที่ต้องการศึกษาให้ชัดเจน

2.สำรวจเอกสารและรายงานการวิจัยที่เกี่ยวข้อง

ทบทวนทฤษฎี เอกสารและรายงานผลการวิจัยที่เกี่ยวข้องเพื่อนำมาใช้ทำความเข้าใจและ

อธิบายประเด็นปัญหา คำศัพท์ ตัวแปรการวิจัย แบบแผนการวิจัย จากตำราเอกสารหรืองานวิจัย

3.กำหนดประเด็นปัญหาการวิจัยให้ชัดเจน

นำแนวคิดทางทฤษฎีและงานวิจัยที่เกี่ยวข้องมาสร้างกรอบความคิดการวิจัยและกำหนด

วัตถุประสงค์การวิจัยหรือคำถามการวิจัยที่ต้องการตอบในการวิจัย นิยามคำศัพท์และระบุขอบเขตของการวิจัย

4.ตั้งสมมุติฐานการวิจัย

นำผลการทบทวนทฤษฎี เอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้องมากำหนดตัวแปรที่เกี่ยวข้องใน

การศึกษาทั้งหมด ส่วนสมมุติฐานการวิจัยอาจมีหรือไม่ก็ได้

5.เลือกแบบแผนการสำรวจ

เลือกแบบแผนการวิจัย ประชากรและกลุ่มตัวอย่าง เครื่องมือ วิธีเก็บรวบรวมข้อมูลและการ

วิเคราะห์และวางแผนทางด้านเวลา แรงงาน งบประมาณของการทดลอง

6.การเก็บรวบรวมข้อมูล

นำเครื่องมือไปเก็บรวบรวมข้อมูลจากกลุ่มตัวอย่าง ตามแผนการที่กำหนด

7.วิเคราะห์ข้อมูลและทดสอบสมมุติฐาน

นำข้อมูลจาการทดลองมาวิเคราะห์และทดสอบสมมุติฐานการวิจัยเพื่อการอ้างสรุปผล

8.เสนอผลการวิจัย

เขียนรายงานการวิจัยให้ประกอบด้วยปัญหาการวิจัย วัตถุประสงค์การวิจัยวิธีดำเนินการวิจัย

ผลการวิจัย สรุปผลอภิปรายผลและข้อเสนอแนะ

ประเภทของการวิจัยเชิงสำรวจ

การวิจัยเชิงสำรวจมีมากมายหลายประเภท แต่ในที่นี้ขอยกมานำเสนอเป็นตัวอย่างเพียง 2

ประเภท คือ

1.การวิจัยเอกสาร

การวิจัยเอกสารเป็นการศึกษาสำรวจกับเอกสาร ที่เน้นการตรวจสอบเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นทั้งใน

อดีตหรือในปัจจุบัน ทางด้านสังคม การเมือง การปกครอง ประวัติศาสตร์ วรรณคดี ประชากรการวิจัย คือ เอกสาร บันทึก คำบอกเล่าหรือหลักฐานอื่นที่ยังมีปรากฏอยู่ เพื่อสืบสาวไปถึงเรื่องนั้น

การวิจัยเอกสารมีจุดมุ่งหมายเพื่อศึกษาข้อเท็จจริงของเรื่องราวจากหลักฐานโดยการวิเคราะห์

เนื้อหาของเหตุการณ์อย่างเป็นระบบ ตัวอย่างเช่น นักวิจัยต้องการแนวคิดทางการเมืองของนายกรัฐมนตรีรัฐมนตรี จึงตั้งเป็นปัญหาการวิจัย หลังจากนั้นผู้วิจัยต้องรวบรวมเอกสารต่างๆทั้งข้อความ นิตยสาร หนังสือ บทความ จดหมาย คำบรรยาย บันทึก บทสัมภาษณ์และสุ่มตัวอย่างมาศึกษาและกำหนดหน่วยที่จะวิเคราะห์ เช่น คำ ประเด็นแนวคิดและสร้างเครื่องมือจำแนกประเภทเนื้อหาตามประเภท วันเวลา แนวคิดเป็นต้นและนำมาบรรยายความ สรุปความและตีความตามหลักทางทฤษฎีและเขียนรายงานการวิจัย

2.การศึกษาเฉพาะกรณี

การศึกษาเฉพาะกรณีเป็นการศึกษาสำรวจกับหน่วยตัวอย่างเพียงหน่วยเดียว ในทุกแง่ทุกมุม

พร้อมทั้งบริบทและสภาพแวดล้อม หน่วยตัวอย่างอาจเป็นบุคคล ครอบครัวหรือองค์กรก็ได้ ก า ร ศึกษาเฉพาะกรณีมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษากรณีตัวอย่างนั้นในทุกแง่ทุกมุมเพื่อให้เห็นภาพรวมและนำมาอธิบายปรากฏการณ์ได้อย่างลึกซึ้ง และผลที่ได้ไม่สามารถนำไปใช้อธิบายได้ทั่วไป

ตัวอย่างเช่น แพทย์ต้องการศึกษาลักษณะของโรคและการระบาดของโรคจึงเลือกผู้ป่วยคนหนึ่งมา

ศึกษา โดยการสืบค้นประวัติการเจ็บป่วยในอดีต พฤติกรรมในปัจจุบัน อาการเจ็บป่วยและวิธีการรักษานำมาวินิจฉัยและตั้งสมมุติฐานของการรักษา กำหนดการรักษาและเสนอแนวทางในการรักษาโรคนี้ต่อผู้ป่วยรายอื่นๆ ต่อไป

ตัวอย่างของการวิจัยเชิงสำรวจ

ขอเสนอสรุปตัวอย่างงานวิจัยเชิงสำรวจเรื่อง การสำรวจเด็กที่มีปัญหาการเรียนรู้ของโรงเรียนในเขตกรุงเทพมหานคร โดยศรียา นิยมธรรม ปีที่ทำการวิจัย พ.ศ.2545(สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษาแห่งชาติ 2547)

1.ชื่อเรื่อง

การสำรวจเด็กที่มีปัญหาการเรียนรู้ของโรงเรียนในเขตกรุงเทพมหานคร

2.ชื่อผู้วิจัย

ศรียา นิยมธรรมและดารณี ศักดิ์ศิริผล

3.ปีที่ทำการวิจัย

พ.ศ.2545

4.วัตถุประสงค์การวิจัย

เพื่อคัดแยกเด็กที่มีปัญหาการเรียนรู้ในช่วงอายุ 5-6.5 ปีของโรงเรียนในเขต กทม.

5.สมมุติฐานการวิจัย

ไม่มีระบุ

6.ตัวแปรการวิจัย

6.1 ตัวแปอิสระ ไม่ระบุ

6.2 ตัวแปรเกณฑ์ ไม่ระบุ

7.วิธีดำเนินการวิจัย

7.1 วิธีวิจัย การวิจัยเชิงสำรวจ

7.2 ประชากรและกลุ่มตัวอย่างของวัตถุประสงค์ข้อ1

ก.ประชากร ได้แก่ เด็กที่มีปัญหาการเรียนรู้ในช่วงอายุ 5-6.5 ปีของโรงเรียน

ในเขตกรุงเทพมหานคร

ข.กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ เด็กที่มีปัญหาการเรียนรู้ในช่วงอายุ 5-6.5 ปีของ

โรงเรียนในเขตกรุงเทพมหานครที่เลือกมาจำนวน 10 %จากโรงเรียนสาธิต 1 แห่ง โรงเรียนสังกัด กทม.2

แห่ง โรงเรียนสังกัด สปช. 2 แห่ง และโรงเรียนสังกัด สช. 2 แห่ง จำนวน 942 คน

8.เครื่องมือการวิจัย

8.1 เครื่องมือคัดแยกเด็กที่มีปัญหาการเรียนรู้

8.2 แบบบันทึกการคัดแยกที่มีปัญหาการเรียนรู้

8.3 คู่มือการใช้แบบคัดแยกเด็กที่มีปัญหาการเรียนรู้

9. การเก็บรวบรวมข้อมูล

ไม่ระบุ

10.การวิเคราะห์และสถิติ

ผู้วิจัยใช้ค่าสถิติร้อยละและเสนอในรูปตารางประกอบกราฟแท่ง

11.ผลการวิจัย

จากการวิจัยพบว่า เด็กมีภาวะเสี่ยงที่จะมีปัญหาการเรียนคิดเป็นร้อยละ 20 ในเรื่องซ้าย/ขวา

การจำคำ การใช้ขา การวาดรูปทรง

สรุป

การวิจัยเชิงสำรวจมีจุดมุ่งหมายเพื่อค้นหาความจริงเกี่ยวกับปัจจัยต่างๆเพื่อนำไปใช้อธิบาย

ความเป็นไปของปรากฏการณ์ต่างๆ การวิจัยเชิงสำรวจเป็นการวิจัยสภาพที่เป็นอยู่ตามธรรมชาติ ไม่มีการจัดกระทำหรือควบคุมตัวแปร เป็นการศึกษาตัวแปรเพื่อพรรณนาสภาพของปรากฏการณ์นั้น ตัวแปรที่ศึกษาเป็นตัวแปรที่เกิดอยู่ก่อนแล้วตามธรรมชาติ ไม่สามารถจัดกระทำได้

การวิจัยเชิงสำรวจมีวัตถุประสงค์จะแสวงหาความรู้เกี่ยวกับสภาพปัจจุบันของปรากฏการณ์

ต่างๆที่นักวิจัยสนใจมาเพื่อรวบรวมข้อเท็จจริงหรือปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นในปัจจุบันอย่างละเอียด กำหนดสถานภาพที่ปรากฏในปัจจุบันเพื่อกำหนดเป็นมาตรฐานไว้สำหรับเปรียบเทียบกับสถานการณ์อื่น เพื่อประเมินสภาพการณ์โดยเทียบกับมาตรฐานที่มีอยู่ก่อนแล้ว และเพื่อเปรียบเทียบสถานการณ์ตามเงื่อนไขเพื่อจำแนกออกเป็นกลุ่ม ประเภท ชนิด การวิจัยเชิงสำรวจกำหนดรูปแบบการศึกษาลักษณะของตัวแปรตามรูปแบบ 3 ลักษณะคือ การบรรยายตัวแปรที่สนใจ การบรรยายสาเหตุของตัวแปรที่สนใจ และการบรรยายผลของตัวแปรที่สนใจ ตามแบบแผนในการวิจัยเชิงสำรวจ ผู้วิจัยต้องใช้เครื่องมือไปเก็บรวบรวมข้อมูลจากกลุ่มตัวอย่างที่มีจำนวนมากผู้วิจัยจึงจำเป็นต้องเลือกวิธีการส่งเครื่องมือออกไปเก็บข้อมูลอย่างเหมาะสม ในการสำรวจ นักวิจัยสามารถออกแบบการสำรวจได้ 2 ลักษณะคือการสำรวจจากประชากรและการสำรวจจากตัวอย่าง

การวิจัยเชิงสำรวจมีขั้นตอนการดำเนินการวิจัยตามระเบียบวิธีวิจัยทางวิทยาศาสตร์และขั้นตอนที่สำคัญของการวิจัยเชิงสำรวจมี 8 ขั้นตอน ประกอบด้วยการกำหนดประเด็นการวิจัย การสำรวจเอกสารและรายงานการวิจัยที่เกี่ยวข้อง การกำหนดประเด็นปัญหาการวิจัยให้ชัดเจน การตั้งสมมุติฐานการวิจัย การเลือกแบบแผนการสำรวจ การเก็บรวบรวมข้อมูล การวิเคราะห์ข้อมูลและทดสอบสมมุติฐานและการเสนอผลการวิจัย การวิจัยเชิงสำรวจมีมากมายหลายประเภท เช่น การวิจัยเอกสาร การศึกษาเฉพาะกรณี